Geri Gönderme Merkezi Nedir ?
Geri gönderme merkezi, Türkiye’de düzensiz göçmenlerin veya sınır dışı edilmesi gereken kişilerin geçici olarak tutulduğu idari gözaltı merkezleridir. Bu merkezler, göçmenlerin ülkelerine geri gönderilme süreci tamamlanana kadar barınma, sağlık, güvenlik ve diğer temel hizmetleri sağlar. Geri gönderme merkezleri, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından yönetilir ve insan haklarına uygun koşullarda hizmet vermeyi amaçlar. Bu merkezlerde kalan kişiler, sınır dışı edilme süreci boyunca hukuki ve psikolojik destek de alabilmektedir.
Geri Gönderme Merkezlerinin Amacı ve Rolü Geri gönderme merkezleri, Türkiye’de düzensiz göçmenlerin ve sınır dışı edilecek kişilerin geçici olarak barındırıldığı, idari gözlem altında tutuldukları yerlerdir. Bu merkezler, göçmenlerin haklarının korunması, düzenin sağlanması ve uluslararası hukukun gereklerinin yerine getirilmesi amacıyla faaliyet göstermektedir. Türkiye’deki geri gönderme merkezleri, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından yönetilmekte olup, göçmenlerin ülkelerine geri gönderilmesi sürecinde önemli bir yer tutar.
1. Geri Gönderme Merkezlerinin Tanımı ve İşleyişi
Geri gönderme merkezleri, düzensiz göçmenlerin belirli bir süre gözetim altında tutulduğu ve ülkelerine iade edilme süreçlerinin yürütüldüğü resmi kurumlardır. Bu merkezler, sınır dışı edilecek kişiler için barınma, sağlık, güvenlik ve idari hizmetlerin sağlandığı yerler olarak tanımlanabilir. Türkiye’deki geri gönderme merkezleri, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü‘ne bağlıdır ve Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu çerçevesinde faaliyet gösterir.
2. Geri Gönderme Merkezlerinin Hukuki Dayanağı
Türkiye’deki geri gönderme merkezlerinin işleyişi, 2013 yılında yürürlüğe giren Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (YUKK) ile düzenlenmiştir. Bu kanun, düzensiz göçmenlerin yakalanmasından sınır dışı edilmesine kadar olan süreçleri belirlemektedir. Ayrıca, Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler (özellikle 1951 Mülteci Sözleşmesi) doğrultusunda, geri gönderme yasağı ilkesine (non-refoulement) dikkat edilerek işlem yapılmaktadır. Bu ilkeye göre, göçmenlerin hayatlarının veya özgürlüklerinin tehdit altında olduğu bir ülkeye geri gönderilmeleri yasaktır.
3. Geri Gönderme Merkezlerine Kabul Edilen Kişiler
Geri gönderme merkezlerine yerleştirilen kişilerin çoğunluğu düzensiz yollarla Türkiye’ye giriş yapan ya da Türkiye’de yasal kalış süresi dolmuş göçmenlerdir. Bu kişilerin ülkelerine geri gönderilme işlemleri tamamlanana kadar, geri gönderme merkezlerinde tutulurlar. Ayrıca, uluslararası koruma başvurusu reddedilen veya uluslararası koruma statüsü iptal edilen kişiler de bu merkezlere yerleştirilebilir.
4. Geri Gönderme Süreci
Türkiye’de geri gönderme süreci şu şekilde işler:
- Tespit ve Yakalama: Düzensiz göçmenlerin yakalanması, genellikle sınır bölgelerinde veya ülke içinde yapılan kontroller sırasında gerçekleşir.
- İdari Gözaltı: Yakalanan göçmenler, ilk olarak geri gönderme merkezlerine alınır. Burada, geri gönderme süreci başlayana kadar gözetim altında tutulurlar.
- Ülkeye Geri Gönderme: Kişilerin geri gönderilmesi, Türkiye’deki Göç İdaresi tarafından yürütülür. Ancak, geri gönderme süreci, kişinin geldiği ülkeye veya başka bir güvenli ülkeye yapılır. Bu süreçte uluslararası hukukun gerektirdiği insan hakları standartları dikkate alınır.
5. Geri Gönderme Merkezlerinde Sağlanan Hizmetler
Geri gönderme merkezlerinde göçmenlerin barınma, gıda, sağlık ve güvenlik ihtiyaçları karşılanır. Merkezlerde bulunan kişilere:
- Barınma ve Temel İhtiyaçlar: Geri gönderme merkezlerinde kalacak yer, yemek ve diğer temel ihtiyaçlar karşılanır.
- Sağlık Hizmetleri: Merkezlerde sağlık hizmetlerine erişim sağlanır. Özellikle bulaşıcı hastalıkların yayılmasının önüne geçilmesi amacıyla düzenli sağlık kontrolleri yapılır.
- Güvenlik Hizmetleri: Geri gönderme merkezlerinin güvenliği, hem iç hem de dış güvenlik güçleri tarafından sağlanır.
- Psikososyal Destek: Merkezlerde kalan kişilere psikolojik destek hizmeti verilir. Göçmenlerin travmatik deneyimlerle başa çıkmaları için uzman psikologlar görev alır.
6. Geri Gönderme Merkezlerinin Kapasitesi ve Dağılımı
Türkiye’de birçok farklı şehirde geri gönderme merkezleri bulunmaktadır. Bu merkezlerin kapasitesi, göçmen akınlarının yoğunluğuna bağlı olarak zaman zaman artırılmakta ya da azaltılmaktadır. Türkiye’nin göçmen politikaları çerçevesinde özellikle sınır şehirlerinde geri gönderme merkezleri yoğun olarak faaliyet göstermektedir. Bazı büyük geri gönderme merkezleri şu şehirlerde bulunmaktadır:
- İstanbul Geri Gönderme Merkezi
- Ankara Geri Gönderme Merkezi
- Edirne Geri Gönderme Merkezi
- Gaziantep Geri Gönderme Merkezi
- Van Geri Gönderme Merkezi
7. Geri Gönderme Merkezlerine Yönelik Eleştiriler
Her ne kadar geri gönderme merkezleri ulusal ve uluslararası hukuka uygun olarak faaliyet gösterse de, bazı uluslararası insan hakları örgütleri tarafından eleştirilmiştir. Bu eleştiriler arasında, merkezlerdeki yaşam koşulları, sağlık hizmetlerine erişim ve göçmenlerin geri gönderme sürecindeki belirsizlikler yer almaktadır. Türkiye, bu eleştiriler doğrultusunda merkezlerdeki koşulları iyileştirmek için zaman zaman düzenlemeler yapmaktadır.
8. Uluslararası Standartlara Uyumluluk
Türkiye’deki geri gönderme merkezleri, uluslararası hukukun ve insan hakları sözleşmelerinin gerektirdiği standartlara uygun şekilde yönetilmeye çalışılmaktadır. Özellikle Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) ve Avrupa Birliği ile yapılan iş birliği anlaşmaları çerçevesinde, Türkiye, geri gönderme süreçlerinde şeffaflık ve insan haklarına saygıyı ön planda tutmaktadır.
9. Geri Gönderme Merkezlerinin Geleceği
Türkiye’deki geri gönderme merkezlerinin geleceği, ülkenin göç politikaları ve uluslararası gelişmelerle yakından ilişkilidir. Özellikle Avrupa Birliği ile yapılan Geri Kabul Anlaşması gibi iş birliği anlaşmaları, geri gönderme süreçlerinde Türkiye’nin yükünü artırmaktadır. Ancak, Türkiye bu süreçlerde uluslararası yardımlar ve desteklerle göçmenlerin insan onuruna uygun şekilde barındırılması ve geri gönderme süreçlerinin yürütülmesi için çaba göstermektedir.
10. Sivil Toplumun Rolü
Türkiye’deki geri gönderme merkezlerinde sivil toplum kuruluşları da önemli bir rol oynamaktadır. Bu kuruluşlar, merkezlerde kalan göçmenlere hukuki destek, psiko-sosyal yardım ve insan hakları konusunda danışmanlık hizmeti vermektedir. Özellikle uluslararası sivil toplum kuruluşları, merkezlerin denetlenmesi ve insan hakları ihlallerinin önlenmesi için Türkiye hükümetiyle iş birliği yapmaktadır.
Türkiye’deki geri gönderme merkezleri, düzensiz göçmenlerin ve sınır dışı edilecek kişilerin ülkelerine güvenli ve yasal yollarla geri gönderilmesi sürecinde önemli bir yer tutmaktadır. Türkiye, ulusal ve uluslararası hukuk çerçevesinde geri gönderme süreçlerini yürütmekte, insan haklarına uygun standartları sağlamaya çalışmaktadır. Geri gönderme merkezleri, göç politikalarının önemli bir parçası olarak, gelecekte de göçmenlerin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik çeşitli düzenlemelerle geliştirilmeye devam edecektir.
İstanbul’daki Geri Gönderme Merkezleri: İlçeler ve Detaylı Bilgiler
İstanbul, Türkiye’de göçmen yoğunluğu en yüksek şehirlerden biri olarak, geri gönderme merkezlerine ev sahipliği yapmaktadır. Bu merkezler, düzensiz göçmenlerin geçici olarak barındırıldığı, sınır dışı edilme işlemleri tamamlanana kadar tutuldukları resmi yerlerdir. İstanbul’da stratejik ve göçmen yoğunluğuna göre farklı ilçelerde bu merkezler kurulmuştur.
1. Tuzla Geri Gönderme Merkezi
Tuzla ilçesinde yer alan Tuzla Geri Gönderme Merkezi, İstanbul’un Anadolu Yakası’ndaki Tepeören bölgesindedir. Bu merkez, 1000 kişi kapasitesine sahip geniş bir tesistir. Göçmenlere, barınma, sağlık, güvenlik ve sosyal aktiviteler gibi imkanlar sağlanmaktadır. Aynı zamanda sağlık hizmetleri, temel ihtiyaçların karşılanması ve göçmenlerin sınır dışı edilme sürecini beklemeleri için gerekli tüm koşullar sunulmaktadır.
2. Arnavutköy Geri Gönderme Merkezleri
İstanbul’un Avrupa Yakası’nda yer alan Arnavutköy ilçesinde iki geri gönderme merkezi bulunmaktadır:
- Hadımköy Geri Gönderme Merkezi 1
- Hadımköy Geri Gönderme Merkezi 2
Bu merkezler, Hastane Mahallesi, Ayasofya Caddesi üzerinde yer almakta ve düzensiz göçmenlerin sınır dışı edilme sürecine kadar geçici olarak tutulduğu yerlerdir. Arnavutköy’deki bu merkezler, geniş kapasiteleri ve modern imkanlarıyla göçmenlerin barınma ve sağlık hizmetlerine erişimini sağlar.
3. Çatalca Geri Gönderme Merkezleri
Çatalca ilçesinde iki ayrı geri gönderme merkezi bulunmaktadır:
- İnceğiz Geri Gönderme Merkezi, kadın düzensiz göçmenlerin barındırılması için özel olarak tasarlanmış olup, barınma, yemek, sağlık ve psikolojik destek hizmetleri sunar. Bu merkezde, özellikle kadınların güvenliği ve mahremiyeti ön planda tutulur.
- Binkılıç Geri Gönderme Merkezi ise erkek düzensiz göçmenlere hizmet vermektedir. Bu merkez, Çatalca’nın Binkılıç bölgesinde yer almakta olup, geniş kapasitesi ile göçmenlerin temel ihtiyaçlarının karşılandığı bir barınma merkezi olarak faaliyet gösterir.
İstanbul’daki Geri Gönderme Merkezlerinin Genel İşleyişi
İstanbul’daki tüm geri gönderme merkezleri, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün denetimi altında çalışır. Bu merkezlerde, düzensiz göçmenlerin sınır dışı edilme işlemleri sonuçlanana kadar:
- Barınma ve yemek hizmetleri sağlanır.
- Sağlık hizmetleri, merkezlerin bünyesinde düzenli olarak verilir.
- Göçmenlere psikososyal destek sunularak sınır dışı sürecindeki stres yönetimlerine yardımcı olunur.
Göçmenler, bu merkezlerde kalış süreleri boyunca güvenlik önlemleri altında tutulur ve ülkelerine geri gönderilme sürecine kadar insani koşullarda barınma ve diğer ihtiyaçları karşılanır.
İstanbul’daki geri gönderme merkezleri, düzensiz göçle mücadelede önemli bir rol oynar ve göçmenlerin ulusal ve uluslararası hukuka uygun bir şekilde ülkelerine geri gönderilmesi sürecini yönetir.
Sık Sorulan Sorular (FAQ)
- Geri gönderme merkezleri nedir?
Geri gönderme merkezleri, Türkiye’de düzensiz göçmenlerin ve sınır dışı edilmesi gereken kişilerin barındırıldığı idari gözaltı merkezleridir. - Türkiye’de kaç tane geri gönderme merkezi var?
Türkiye’de birçok geri gönderme merkezi bulunmaktadır ve bu merkezler Göç İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından yönetilmektedir. - Geri gönderme merkezlerinde ne tür hizmetler sağlanıyor?
Barınma, sağlık, gıda ve psikososyal destek gibi temel hizmetler geri gönderme merkezlerinde sağlanmaktadır. - Geri gönderme merkezlerinde ne kadar süre kalınabilir?
Düzensiz göçmenler, ülkelerine geri gönderilme süreci tamamlanana kadar bu merkezlerde kalabilirler. - Geri gönderme yasağı nedir?
Geri gönderme yasağı (non-refoulement), göçmenlerin hayatlarının tehlikede olduğu ülkelere zorla geri gönderilmesini yasaklayan uluslararası bir ilkedir. - Türkiye geri gönderme merkezlerinde hangi sivil toplum kuruluşları faaliyet göstermektedir?
Birçok yerel ve uluslararası sivil toplum kuruluşu, geri gönderme merkezlerinde göçmenlere hukuki ve psikolojik destek sağlamaktadır. - Geri Gönderme Merkezi Nedir?
Geri gönderme merkezleri, düzensiz göçmenlerin veya sınır dışı edilmesi gereken yabancı uyruklu kişilerin geçici olarak tutulduğu, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’ne bağlı idari gözaltı merkezleridir. Bu merkezlerde göçmenlerin ülkelerine iadesi sürecine kadar güvenlik, barınma, sağlık gibi temel hizmetler sağlanır. - Geri Gönderme Merkezinde Kaç Gün Tutulur?
Geri gönderme merkezlerinde kişilerin ne kadar süre tutulacağı, durumlarına göre değişiklik gösterir. Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’na göre, idari gözetim süresi 6 ay olarak belirlenmiştir. Ancak gerekli durumlarda bu süre 6 ay daha uzatılabilir. - Geri Gönderme Merkezi Ne İş Yapar?
Geri gönderme merkezleri, düzensiz göçmenlerin barınma, sağlık, güvenlik gibi ihtiyaçlarını karşılar. Ayrıca, geri gönderme sürecinin yürütülmesi için gerekli hukuki işlemleri organize eder ve sınır dışı edilecek kişilerin güvenli bir şekilde iade edilmesini sağlar. - Geri Gönderme Merkezi Avukat Görüşü
Geri gönderme merkezlerinde tutulan kişiler, avukatları ile görüşme hakkına sahiptir. Avukatlar, merkezlerde tutulan göçmenlerin hukuki durumlarını takip eder, itiraz süreçlerinde ve diğer hukuki işlemlerde yardımcı olur. Avukat görüşmeleri, yasal düzenlemeler kapsamında merkezlerin uygun yerlerinde gerçekleştirilir. - Geri Gönderme Merkezi Ekşi Sözlük Yorumları
Ekşi Sözlük’te, geri gönderme merkezleri ile ilgili çeşitli kullanıcı yorumları bulunmaktadır. Bu yorumlar, geri gönderme süreçleri ve merkezlerin işleyişine dair kişisel deneyim ve gözlemleri içerir. Bazı kullanıcılar, merkezlerdeki koşullarla ilgili olumlu ya da olumsuz deneyimlerini paylaşmıştır. - Geri Gönderme Merkezi Telefon
Geri gönderme merkezlerine ulaşmak için Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün web sitesinden iletişim bilgilerine ulaşabilirsiniz. Örneğin, İstanbul’daki geri gönderme merkezlerinin telefon numaraları merkezlerin konumlarına göre farklılık göstermektedir. - Geri Gönderme Merkezi Olan İller
Türkiye’de birçok ilde geri gönderme merkezi bulunmaktadır. İstanbul, Ankara, İzmir, Gaziantep, Edirne, Van gibi büyük şehirler başta olmak üzere, Türkiye genelinde 25’ten fazla ilde geri gönderme merkezi bulunmaktadır. - Geri Gönderme Merkezi Ziyaret Saatleri
Geri gönderme merkezlerinde tutulan kişilerin yakınları, belirlenen saatlerde ziyaret edebilir. Ziyaret saatleri, merkezin yönetimi tarafından belirlenir ve ziyaretçilerin güvenlik kurallarına uyması gerekmektedir. Ziyaretçilerin, önceden randevu alarak ziyaret etmeleri tavsiye edilir. Ama genel olarak çalışma saatleri 09:00 dan 16:00 arasındadır. - Geri gönderme Merkezi Eşya Teslim Saatleri
Geri gönderme merkezlerinde sabah saatlerinde eşya alımı yapılıyor bu sebeple erken saatlerde orada olmanız önem taşır, yoğun ve kalabalık olabilme ihtimali sebebi ile 09:00 gibi orada bulunmanız gerekir. Ayrıca eşya tesliminde yakını olmanız yeterlidir. Ancak görüş sadece soyadı tutan akrabası ile yapılabilir.